Ooit schreef hij als zestien jarig broekie al met licht door campagnes te schieten voor merken als Nike, adidas en Red Bull. Nu is Willem Sizoo meer dan dat. Véél meer.
Met zijn creatieve, multidisciplinaire ecosysteem PRE‑RESERVED ontplooit hij campagnes, experiences en events voor o.a. Axel Arigato en New Balance. En dat vanuit zijn eigen studio’s. Eén ding is daarin key: andere mensen laten excelleren in hun vak.
In gesprek met creatieve duizendpoot Willem Sizoo
We spreken hem over zijn creatieve hub, over storytelling, over zijn camera aan de wilgen hangen en over alles samen laten komen.
Alles heeft z’n positieve en negatieve kanten: je moet er gewoon het beste van maken
Camera ingeruild voor de tekentafel
‘Zo, de bel gaat wel erg hard,’ is mijn gevoel als ik ‘m indruk aan de Tt. Vasumweg. Zo’n 20 seconden later zie ik Willem zijn stalen trap aflopen, vlak langs een kist vol met basketballen, een hal vol met panoramaspiegels en hangende kamerplanten van 2 tot 2,5 meter hoog. ‘Dat moet ook wel,’ vertelt hij me over het volume van de bel. ‘Anders hoor je het gewoon echt niet.’
Het geeft direct de grootte aan van zijn creatieve hub PRE-RESERVED, zijn eigen platform dat studio’s runt, maar ook complete campagnes en events ontwikkelt: van concept tot realisatie. Precies dat is zijn grote kracht nu: van A tot Z werken, want een aantal jaar geleden heeft hij zijn camera ingeruild voor de tekentafel. Althans, in grote lijnen.
‘Welkom,’ zegt hij koeltjes als we onszelf zien in de spiegels en luttele seconden later zijn kantoor binnenstappen. Het staat vol met grote designmeubelen, een verlichte ladder hangt op z’n kop aan de muur en op de grond liggen fotoboeken – van oude Snoecks-uitgaven tot Virgil Abloh. Nike. ICONS. Oftewel: je stapt de droom van een artistieke wereldreiziger, die als jong kind al tussen Malawi en Nederland bewoog, binnen.
Aan de zijkant van het kantoor, waar de schetsen van toekomstige projecten aan de muur hangen en de inspiratie die je tegemoet zweeft, zien we twee van de studio’s van PRE-RESERVED: A en B. Hier hebben de mensen van megamerken al hun creativiteit losgelaten. Precies hetgeen wat Willem ooit heeft doen beslissen om niet alleen foto’s te maken, maar het complete plaatje te cureren. We ploffen neer in een vintagestoel en beginnen te lullen.
Wat in eerdere interviews naar voren kwam, is dat je – ook toen je begon – het heel tof vind om andere mensen te laten excelleren. Hoe is de passie van ‘oké, ik wil juist andere mensen hun spotlight laten pakken’ ontstaan?
‘Het project gaat enerzijds om mensen een podium geven of in hun kracht laten komen, maar anderzijds ook gewoon om het eindresultaat. Dus als ik – of als wij – aan een project werken, dan is het een combinatie van verschillende mensen die je bij elkaar zet. Maar uiteindelijk is het nog steeds jouw eigen handtekening dat die mensen bij elkaar zijn gebracht. Het is dus niet enkel een filantropische instelling, maar een resultaat van goed cureren. Mijn visie is: diverse mensen/disciplines bij elkaar brengen leidt tot innovatief resultaat. Soms, als je een creatief resultaat wil behalen, moet je gewoon verschillende mensen erbij betrekken.
Als fotograaf moest ik het zelf doen. Dan werk je met stylisten of modellen en sta je zelf op de set. En dan was ik het vaak niet eens met de keuzes die overkoepelend werden gemaakt. De foto kon nog zo mooi zijn, maar als ik niet tevreden was met de styling, wist ik ook niet waarvoor ik het deed. Ik denk dat ik nu in een rol zit waarbij ik juist het complete plaatje kan cureren – zonder dat ik zelf de foto’s hoef te maken.’
Pak je de camera nog vaak op?
‘Bijna niet meer. Als iemand belt, dan doe ik het wel, want de huur moet ook betaald worden, hè. Maar nauwelijks meer eigenlijk. De focus ligt echt op grotere projecten en langdurige samenwerkingen.’
Mis je het weleens?
‘Ja, op zich wel. Maar ik ben ook te druk om het echt te missen. Zo hosten we vaak workshops, vorige week nog met iemand die magazines ontwerpt. Voor inspiratie gingen we door alle magazines bladeren om fotografie uit te zoeken. Dan denk ik: misschien moet ik af en toe weer de camera oppakken. Hier en daar fotografeer ik nog weleens, maar ik heb gewoon geen zin meer om overal waar ik ga zo’n joekel van een ding mee te sjouwen. Het is ook wel een aparte industrie, hoor, als fotograaf.
Het overkoepelende en creatieve is wel echt mijn voorkeur nu. Maar ik sluit het niet uit. Twee maanden geleden stond ik nog op de set, dan voelt het toch weer goed, al is tijd wel kostbaar geworden. Ik wil alleen nog maar dingen maken waar ik écht achter sta. Het levert, als ik er níet achter sta, niets op (los van inkomen) en kost veel energie.’
Wat vind je daar apart aan?
‘Toen Instagram echt nog groot was, en werkte…, stuurden mensen je gewoon een DM. En dan was je als fotograaf alleen maar bezig met naam maken. Ik stroomde rond 2012, samen met mijn broers, in. Echt lang geleden. Maar in de tussentijd… Voor mij is fotografie wel veranderd: ik kijk niet meer op van een mooie foto online.’
Nee?
‘Eén: je weet niet of het echt is. Twee: je ziet zó veel beeld online dat de waarde ervan afvloeit. Als ik fysiek mooie foto’s zie, in magazines of zo, dan voel ik nog wel echt iets. Maar ik zou echt niet meer elke dag willen posten om maar een beetje naam te maken als fotograaf.’
Ik maak alleen nog dingen maken waar ik écht achter sta
Hoe kunnen fotografen – maar ook projecten als PRE-RESERVED – zich nog onderscheiden dan?
‘Allereerst moet je jezelf gewoon focussen op het werk. Tegenwoordig ben je online én creatief én influencer. Dat is een beetje de formule, zegt men. Maar in werkelijkheid moet je gewoon goed werk maken. Natuurlijk hoort een netwerk erbij, maar als je al je energie in goed werk stopt en je netwerk weet uit te breiden, dan lukt het wel.’
Vind je het soms lastig dat het nu vaak andersom werkt?
‘Het is zonde voor de kwaliteit, maar je kunt het ze niet kwalijk nemen. Influencer zijn is ook een vak apart. Ga maar zes TikToks op een dag maken. Iedereen is tegenwoordig fotograaf en creative director. Ik zeg altijd: laat eerst het werk spreken, dán kun je die titel gebruiken.’
Wat vind jij dan goede manieren om op te vallen? Want online raakt jou niet meer, zeg je.
‘Online kijk ik sowieso niet naar – dat is voor mij verleden tijd. Wat mij raakt is een mooie foto in print. Die Snoecks-boeken bijvoorbeeld – prachtig. Daar word ik warm van. Online, één foto… dat doet me niet veel meer. Dus ja, ik denk dat het onderscheidende zich steeds meer fysiek zal afspelen. Ontmoetingen, real life-interacties. Natuurlijk ondersteunt online dat, maar de meeste waarde haal je toch uit wat je in het echte leven ziet of ervaart.’
Is dat ook waarom je dit bent gestart?
‘In principe wel. Ruimtes zijn daarin de volgende stap. Als je een fysieke ruimte hebt, kun je al die ideeën en dingen die mensen maken – niet alleen het eindresultaat, maar ook het proces – laten zien. Fysieke ruimtes geven een excuus om mensen te ontmoeten, en om te zien wat er gebeurt bij verschillende creatieven en merken. Dat gaat je nooit op YouTube lukken.’
Als ik het portfolio bekijk en zie welke merken hier allemaal al zijn geweest, dan kun je daar alleen maar voor applaudisseren. Hoe inspireert jou dat, om zulke grote namen over de vloer te krijgen?
‘Kijk, veel geld betekent niet per se een goede shoot. De ene dag heb je een shoot van €100 met prachtige beelden, de andere dag een superstrak geproduceerde shoot die gewoon ‘meh’ is qua resultaat. Ik zit in een luxepositie: ik kan overal meekijken. Hoe ziet iemands call sheet eruit? Hoe is de opbouw?
Sommige creatieven kun je online al volgen, maar hier zie je echt hoe mensen werken. En dat is belangrijk. Mooie dingen maken is één, sociaal en professioneel op een set staan is iets anders. Daar leer ik van – zowel van commerciële partijen als studenten.’
Je bent in 2019 begonnen, dus nu al zo’n zes jaar bezig. Ben je daarin zelf ook gegroeid? In het ontvangen van mensen, meekijken en dingen regelen?
‘Ja, zeker. Toen ik begon was ik echt fotograaf. Gaandeweg ben ik binnen producties gaan draaien, meerdere projecten gedaan, en werd ik steeds meer gezien als creatief. Dus je wordt voor van alles gebeld. En naarmate je ouder wordt, word je professioneler. Met grotere shoots leer je ook meer. Gelukkig ben ik beter geworden. In fotografie had ik al enige ervaring, ook al was ik vrij jong. Maar nu kan ik van iedereen die hier komt dingen oppikken: technisch, maar ook qua omgang. En dat had ik niet gekund zonder deze fysieke plek.’
Zijn er een paar projecten die er voor jou uitspringen?
‘Uiteindelijk geeft elk project iets mee. Je kan een superstressvolle shoot hebben en daar alsnog veel van leren. Die verscheidenheid maakt het leuk. Naast studioboekingen waar toffe dingen gebeuren, zijn er ook kunstenaars die hier twee maanden de ruimte huren om één groot object te maken – dat is totaal iets anders. Laatst hielp ik een vriend voor een Amerikaanse artiest. Die man is zó ‘groot’, hij staat echt los van de realiteit. Dan zit je zes uur in een lobby te wachten tot de shoot begint.’
Toen je begon als creatief, had je toen al het idee: ik wil ooit een fysieke plek hebben?
‘Ja, als fotograaf was ik al visualiserend. Ik wist wat ik wilde maken, maar het lukte nog niet. Tot je beter wordt. Dus ik werkte eigenlijk altijd vanuit het idee. In 2018 had ik zelfs al een presentatie gemaakt: en dat was letterlijk hoe het er nu uitziet. Niet dat ik wist wat erbij kwam kijken, maar de visie was er. Ik maakte altijd presentaties alsof ik ze aan iemand moest pitchen. Dat is nooit gebeurd, maar ze gaven me wel houvast.’
Is die onwetendheid waarmee je begon ook juist het mooie?
‘Ik was 19, had niks te verliezen. Als ik nu opnieuw moest beginnen, weet ik niet of ik het zou doen. Je beweegt dan veel flexibeler, omdat je niet beter weet. De belastingdienst leerde ik pas later kennen. Ignorance is bliss. Je begint gewoon, en onderweg los je dingen op.’
Ignorance is bliss
En nu, met al die ervaring, heb je ook een visie voor de toekomst?
‘In grote lijnen wel. Er zijn drie facetten: de fysieke locatie, de projecten, en de mensen. We zijn aan het kijken naar nieuwe ruimtes, meer publieksgericht, bijvoorbeeld bij de pont of in het centrum. Dan kunnen we de sfeer die je hier voelt daar neerzetten. Dat wordt echt een community. We blijven hier iets verkopen, maar willen ook in de stad iets nieuws neerzetten.
Qua producties willen we gewoon blijven doorgaan. Ik begon dit ooit als excuus om andere dingen te doen naast fotografie. Als je eenmaal als fotograaf bekendstaat, willen mensen je alleen daarvoor bellen. Met deze producties kunnen we vette dingen doen met onze eigen kijk erop.’
En stel: ik wil iets doen met MANIFY Magazine. Dan kan ik hier gewoon shooten?
‘Ja, het verschilt per klant. De één komt alleen shooten, de ander wil ook catering en belichting geregeld hebben. Sommige klanten vragen ons om het hele ontwerptraject, of om hen te helpen bij shows of projecten van a tot z. Ook artiesten komen naar ons toe voor hulp bij hoe ze iets moeten opzetten. Dat is niet per se locatiegebonden – we kunnen het ook elders uitvoeren. Maar omdat we de locatie hebben, kunnen we makkelijk schakelen.
Laatst zat ik met die Amerikaanse artiest. Een goede vriend regelde het, maar hij belde mij steeds met vragen. “Kun je een jacht regelen voor twee uur voor een videoclip?” Of: “Hij wil nu een Land Rover kopen.” Dan ken je toevallig iemand met een garage omdat die hier twee jaar terug iets deed. Of omdat-ie aan tafel zat. Dat maakt het makkelijk. We kunnen echt cherrypicken.’
Is dat het leukste aan dit werk?
‘Het is gek werk, maar ook tof. Je moet gek genoeg zijn om dit te willen doen. Maar het is ook fijn dat je dan niet hoeft te discussiëren over budgetten. Dat is in Nederland vaak wel zo. Internationaal is er meer ruimte voor creativiteit, maar ook daar is het soms lastig. Nederland is gewoon een moeilijke markt. Hier huur je iets voor een hele dag, of helemaal niet. Alles moet volgens bepaalde regels. Soms moet je daar gewoon in mee om iets gedaan te krijgen.’
Je moet gek genoeg zijn om dit te willen doen
Je hebt veel gereisd. Denk je dan weleens: als we hier nou wat meer van andere culturen overnemen, wordt het makkelijker of beter?
‘Zeker. Maar ik weet niet of dat altijd werkt. In Londen zijn mensen bijvoorbeeld altijd aan het knallen. Als ze dat niet doen, raken ze hun huis kwijt, er staan namelijk zes anderen te wachten. In Nederland is het best wel chill met het minimale wat je hebt. Het is vooral een mentaliteitsding. Niet heel Nederland werkt volgens het boekje, maar over het algemeen is het in de creatieve wereld lastig om iets snel op te zetten. Ik snap dat wel, want de markt is hier kleiner. De Randstad is waar het gebeurt, maar je moet het ook verkopen aan iemand in Ede. Dus ik zou niet per se iets veranderen. Dat komt vanzelf met de tijd.’
Je wil ook niet dat we hier de VS worden.
‘Nee, zeker niet. Maar ik merk dat grotere artiesten of namen het hier juist prettig vinden omdat het zo normaal is. Mensen komen gewoon op tijd. Er zijn goede en minder goede kanten, maar dat is ook weer het fijne van onze cultuur. Amsterdam is anders dan andere plekken waar ik ben geweest. Ik deed mijn middelbare school in Zutphen – een totaal andere sfeer. Alles heeft z’n positieve en negatieve kanten. Je moet er gewoon de beste saus van maken.’
Je bent opgegroeid tussen Nederland en Malawi, toch?
‘Ja, maar ik was daar nog heel jong, dus dat zit meer in het onderbewustzijn. Daarna heb ik veel gereisd voor werk. Wat ik daaruit heb meegenomen is vooral dat je weet dat er meer is dan de omgeving om je heen. Amsterdam of Zutphen is niet de hele wereld. En het is ook niet alleen Parijs of Londen: het gaat om het gevoel dat je op andere plekken krijgt. Soms had ik ergens geld verdiend en gaf ik het gelijk uit aan een vliegticket. Ik haal veel inspiratie uit het ergens anders zijn. Niet per se uit toerisme, maar juist als je met locals meeloopt. Dan krijg je invalshoeken die je anders nooit had gehad.’
Wat zijn dan plekken of herinneringen die jou echt zijn bijgebleven?
‘Shockmomenten zijn er niet echt. Ik ben al best wel bekend met verschillende situaties. De echte shock is meestal als je weer terugkomt. Dan besef je hoe fijn het is om terug in Amsterdam te zijn – om gewoon te kunnen fietsen en thuis te komen. Maar in andere steden zie je meer smaak in design, architectuur, eten. Hier is alles vaak pragmatisch. Daar doen mensen dingen puur voor schoonheid. En dat neem ik graag mee.’
Probeer jij dat ook aan Amsterdam te geven?
‘Zeker. Dat zie je al als je hier binnenkomt. Mijn meest recente trip was naar Jakarta. Daar is schoonheid overal, maar als je om 14:00 uur afspreekt, zie je elkaar pas om 16:00 uur. Of om 20:00 uur. Dat is dan weer het Nederlandse wat ik wél kan waarderen.’
Ik heb het idee dat schoonheid hier in Amsterdam wel wat meer terugkomt. Of is het nog niet genoeg?
‘Klopt. Maar ik weet niet altijd met welk doel. Veel dingen zien er hetzelfde uit omdat dat nu trendy is. Maar hoe lang blijft dat werken? Er zijn zeker goede concepten, maar het is ook veel copy-paste. Elk koffietentje heeft matcha. Heerlijk, maar ook voorspelbaar.’
Vind je dat frustrerend als creative?
‘Soms wel. Maar het kan ook interessant zijn om te zien. Soms heb je foute aannames en blijkt het toch een goede intentie te hebben. Wat ik lastig vind, is dat er mensen zijn met mooie ideeën, maar niet de middelen hebben om ze goed te laten landen. En de grote partijen die wél middelen hebben, missen dan weer finesse. Als je vanaf de grond begint en moet knokken, weet je tenminste waar je aandacht aan moet geven. Het is frustrerend, maar ook motiverend.’
Eén voorbeeld van zo’n project is de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA), die in 2030 opengaat.
‘Ja, klopt. Ze openen in 2030 OBA Next in Zuidoost- een bibliotheek van de toekomst. Niet alleen om te lezen, maar ook om te creëren, te inspireren. Een plek waar jij en ik gewoon naartoe willen gaan. Als voorloper op OBA Next bouwden ze meerdere ‘Next Labs’. Een soort proeftuinen om te testen wat werkt qua programmering, curatie en design. Wij mochten er één ontwerpen, op basis van hoe we denken dat mensen zo’n ruimte zouden gebruiken. Meestal wordt eerst het gebouw gemaakt en dan de invulling bedacht. Wij konden meteen andersom denken. We hebben het helemaal ontworpen. En konden zo onze ideeën globaliseren in fysieke ontwerpen. Vanuit de vraag: waar willen we naartoe? En kunnen we dat zelf maken? Door budget restraints komen verschillende next labs er niet. Maar het idee blijft bestaan, evenals onze bevindingen.
Wat kunnen we in dat idee terugvinden?
‘Kleine, voor de hand liggende dingen – maar je moet er wel aan denken. Kleurgebruik, bijvoorbeeld. Maar soms schuift er ook een tafel in een wand. Of wordt een stoel onderdeel van een kast. Wij dachten vooral in modulariteit. De ruimte moet niet vaststaan. Je moet ‘m kunnen aanpassen voor verschillende functies. En het moet esthetisch aantrekkelijk zijn. Als je een copy paste-model maakt voor iets hips, is het over twee jaar weer uit. Je moet iets tijdloos neerzetten dat ook functioneel is.
Ze zijn nu echt een gebouw aan het bouwen. Ik heb daar een beetje in mee kunnen kijken. En dan loopt het weer twee maanden vertraging op omdat er een parkeerautomaat verkeerd is geplaatst. De gemeente wil je niet mee te maken hebben. Maar het is een enorm project. Wij hebben daar een klein stukje van kunnen doen.’
Je moet iets tijdloos neerzetten dat ook functioneel is
