Moonshine | Manify Interests #58

CREDITS: Bigstock
Manify Interests is voor de mannen die iets anders willen doen dan elke doordeweekse avond Netflixen of scrollen door social media. We lichten elke week een hobby uit die gewoonweg tof is om uit te voeren en waar je als man écht iets aan hebt. Deze keer in Manify Interests: Moonshine

Vorige keer: Racen

Moonshine

In de Amerikaanse serie Moonshiners zie je verschillende hillbilly’s die drank stoken voor de kost. Zwaar illegaal natuurlijk en daarom doen ze het onder het maanlicht in dichte bossen. Vandaar de naam Moonshine. Het distillaat wat zei fabriceren bevat een alcoholpercentage van rond de 75 procent. Je kunt er dan ook behoorlijk raar van gaan doen, zoals we zien in de serie.

Zelf brouwen

Zelf bier of wijn maken is in Nederland gewoon toegestaan, zolang je het voor jou en je vrienden uitschenkt is er niks aan de hand. Verkopen mag niet, want dan zul je met vergunningen en de belastingdienst te maken krijgen. Voor het vak van ’thuisbrouwer’ kun je allerlei starterkits krijgen. Met deze pakketten maak je met wat geduld je eigen bier of wijn. Lekker voor in de Mancave!

Alcohol stoken

Zelf alcoholische dranken maken door het destilleren ervan is in Nederland niet toegestaan, tenzij je hiervoor een vergunning hebt van de Douane. Deze vergunning wordt enkel aan ondernemers uitgegeven en kun je als particulier niet aanvragen. Daardoor zijn er heel wat stokers die geen vergunning hebben, maar toch zelf alcohol stoken. Deze zogenaamde ‘moonshiners’ lopen het risico’s gepakt te worden. Toch nemen ze graag het risico als je het aantal webwinkels en fora ziet waarop deze mensen actief zijn. De boete voor wanneer je wordt gepakt kan tot €8.200 oplopen. Ook een gevangenisstraf van vier jaar kan je boven het hoofd hangen. Bij het verkopen van jouw zelfgemaakte whisky zijn de boetes nog hoger.

Zelfs het bezitten van een distilleerketel is verboden wanneer je geen vergunning hebt. Toch zijn er via verschillende webshops die deze ketels aan bieden ’ter decoratie’. Deze ketels kun je gewoon gebruiken voor jouw eigen whisky en moonshine.

De gevaren van moonshinen

De gevaren van gepakt worden zijn vrij klein als je voorzichtig een partij aan het stoken bent in je tuinhuisje. Maar het stoken van alcohol brengt meer gevaren met zich mee, dan alleen de overheid.

Pure alcohol is prima om een wondje te ontsmetten en schoon te maken, maar het is zeker niet om te drinken. Als je zelf gaat destilleren is het percentage alcohol hoger dan 55 procent. Je moet goed weten wat je maakt, er is in Rusland niet voor niets veel blindheid door zelfgestookte wodka. Oppassen geblazen!

Er zijn meerdere soorten alcohol. De soort die je wilt hebben is ethanol, maar tijdens het destilleren kan ook methanol ontstaan. Dit komt doordat er pectase in het mengsel aanwezig is. Dit ontstaat wanneer er houtresten of pitten in het te destilleren mengsel zit. Methanol is giftig en kan zenuwproblemen veroorzaken. Hierdoor kun je dus blind worden of zelfs overlijden.

Daarnaast komen er tijdens destillatie alcoholdampen vrij en deze zijn logischerwijs erg brandbaar. Er is dan ook een behoorlijk groot risico wanneer je werkt met een gasbrander in plaats van een elektrische kookplaat. Ventileren is dan ook een must!

Zelf whisky stoken

Allemaal leuk en aardig die gevaren, maar je wilt het toch proberen! Zo ga je te werk!

Whisky is naast Gin en Wodka één van de meest gedronken destillaten. Het type whisky wordt allereerst bepaald door de granen die worden gebruikt. Deze verschillen per regio. Zo gebruiken ze in Schotland het liefst gerst en in Amerika gebruiken ze het liefst mais voor Bourbon. De keuze van granen is belangrijk voor de uiteindelijk smaak van jouw moonshine. Zo is ook iedere whisky anders, maar het basisproces van whisky maken ziet er als volgt uit.

Mouten

Het belangrijkste component uit de gerst is zetmeel. Het zetmeel wordt later door de gist omgezet in alcohol voor in de moonshine. Maar om dit zetmeel zo veel mogelijk uit de gerst te halen, moeten we de gerst laten kiemen. Dit is beter bekend als mouten. Tijdens het mouten wordt eerst de gerst te weken gelegd zodat deze voldoende vocht opneemt. Dit duurt één tot twee dagen. Vervolgens wordt de vochtige gerst uitgespreid op een vloer waar deze regelmatig gekeerd wordt in een zogenaamde “malting house”. Na een dag of zes wordt het kiemen gestopt, door de gerst snel te drogen in een oven. Dit laatste wordt in Schotland vaak gedaan, deze tonen komen dan ook terug in het eindproduct. Na het drogen, wordt de gedroogde mout gemalen en worden onzuiverheden verwijderd. Men scheidt dan “het kaf van het koren”.

Moonshine, Moonshine | Manify Interests #58

Maischen

Tijdens het maischen, ook wel gristen, wordt de gemalen mout vermengd met water. Dit water is vaak bronwater, je ziet daarom grote destilleerderijen in de buurt van een goede waterbron. Door de gemalen mout te mengen met water lost de maltose uit de mout op in het water. Dit water wordt weggezogen uit de mash ton en hier wordt later gist aan toegevoegd. Dit noemt men wort.

Vergisten

Net als bij bier en wijn wordt er gist toegevoegd aan de wort. Deze gist gaat de suikers omzetten in alcohol. De keuze van de soort gist heeft invloed op de smaak van het eindproduct. Dit proces duurt zo’n twee dagen. Hierna hebben we een relatief laag alcohol percentage. Dit is te vergelijken met bier en dat zou je er zelfs nog van kunnen maken. Dit is echter niet wat we gaan doen.

Destilleren

Nu we alcohol hebben in ons mengsel, wil je dit destilleren. Zo krijg je een hoger alcohol percentage en wordt ook de smaak verfijnder. De kunst is om verschillende delen uit het destillaat te selecteren die de gewenste smaak hebben. Door een mix van verschillende batches wordt vaak een whisky zo gemaakt die ze behoorlijk gelijk zijn iedere batch.

Moonshine
Foto: Martin Kníže

Rijpen

Nu komt het langste en moeilijkste deel van het proces. Het wachten. We doen nu het destillaat op eikenhouten vaten. Hiervoor kun je nieuwe gebruiken, maar ook oude. De whisky gaat de smaak opnemen uit het hout door de oliën en aroma’s die hierin zitten. Een vat is nooit volledig luchtdicht en de whisky neemt dus ook smaken op uit de lucht. Je wilt dus een gecontroleerde omgeving.

Na drie jaar mogen we spreken over whisky, maar de meeste soorten liggen veel langer. Tijdens het rijpingsproces verdampt ieder jaar zo’n 2 procent. Dit wordt ’the angels share’ of ’the angels gift’ genoemd. Na 15 jaar is dan ook 30 procent van de whisky verdampt, maar is de smaak erg intens.

Jouw creatie bottelen

Na het rijpen kun je dan ook eindelijk proeven waar je al jouw moeite in hebt zitten. Stop jouw moonshine in een fles of haal af en toe een beetje uit het vat. Geniet ervan!

Moonshine, Moonshine | Manify Interests #58