Vorige week: Dubbel bier
Een bokbier doet het altijd goed. In de herfst maken vele terrassen je er blij mee, maar tegenwoordig kan je in de lente ook van dit biersoort genieten. Het heeft je vast al meerdere keren doen genieten. Al blijft die naam wel redelijk apart. Wat heeft een bok namelijk nu met dit bier te maken. De link is dan ook erg lastig te leggen. Des te meer reden om eens goed op onderzoek te gaan over bokbier. Je wilt immers wel weten wat je in mond stopt!
Bokbier, heeft het iets te maken met een bok? | Tien voor bier #4
We kunnen weer in onze handen klappen voor onze oosterburen, want bokbier vindt zijn oorsprong in Duitsland.De naam zou aan het begin van de 17e eeuw in Beieren al zijn ontstaan. Nu denk je vast dat het iets te maken heeft met een bok. Blijkt dat dus helemaal niet waar te zijn. Het is een verbastering van de benaming Einbecker Bier. De stad Einbeck was in de middeleeuwen een beroemde bierstad. Tot ver buiten de stadsgrenzen werd het bier geëxporteerd. De Hertogen van Beieren genoten hier erg van, maar zij moesten ook diep in hun portemonnee graaien. Door de hoge accijnzen betaalde je namelijk de volle prijs voor het Einbecker bier.
In 1591 werd onder leiding van Willem V een brouwerij in München opgericht om het bier na te maken. Hij wilde niet langer het heerlijke bier importeren van buiten München. Ondanks het vele werk en tijd dat hier werd ingestoken proefde het bokbier niet als het originele recept. Daarom werd in 1612 een brouwer uit Einbeck uitgenodigd. Hij slaagde erin om het bier wél hetzelfde te laten smaken. Tot op de dag van vandaag danken wij nog altijd een feest aan de brouwerij. Het bedrijf was namelijk bier leverancier voor de bruiloft van Lodewijk I van Beieren en Theresa van Saksen. Dat zegt je niet zo veel, maar wel als we zeggend die datum is uitgegroeid tot het Oktoberfest wat we nu kennen.
Om terug te komen op de benaming van bokbier: Einbecker Bier werd in Beieren uitgesproken als ‘Ainpöckisch Bier’. De afkorting ‘Ainpöck’ werd al snel in het leven geroepen. In de volksmond ook wel uitgesproken als ‘Ein Bock’. Et voilà, daar is de naam bokbier geboren. Toch gaan er nog andere verhalen rond over de oorsprong van de naam. Zo kan het te maken hebben met god Donar. Deze half mens, half bok rijdt met zijn bokkenwagen langs de hemel en symboliseert de vruchtbaarheid. De oogst van de tarwe of gerst werd nadat het gemout was gebruikt om bier van de brouwen: bokbier!
Herfstbok en lentebok
Bokbier kent twee stijlen: herfstbok en lentebok. Zoals net gezegd werd de nieuwe gerst- of tarweoogst gevierd met bier. Die tarwe of gerst kan aan het eind van de zomer geoogst worden. De bewerking ervan duurde enige tijd. Wanneer het bier klaar was om gedronken te worden was het ondertussen al herfst. Daar heb je de herfstbok! Van oorsprong is dit een ondergistend donker bier met een bitterzoete en moutige smaak. Ondertussen heeft deze stijl zich in Nederland op zijn eigen manier ontwikkeld. Steeds meer brouwers maken een bovengistende herfstbok die heel wat wegheeft van dubbel bier. De meeste herfstbokken hebben een laag alcoholpercentage vergeleken met speciaalbieren. Dit ligt vaak tussen de vijf en zeven procent.
De lentebok wordt vanaf de vastentijd tot mei verkocht. Net als de herfstbok is het een bier met een lager alcoholpercentage. Een duidelijk verschil is er wel: lentebok is meestal blond van kleur. Qua smaak is er ook meer ruimte voor fruitige ondertonen en hop.
PINT Bokbierfestival
De pareltjes onder de bierfestivals is het PINT Bokbierfestival. Dit evenement vindt al sinds 1978 plaats. Het is dan ook niet zo gek dat het bekend staat als het grootste bokbierfestival ter wereld met ruim 10.000 bezoekers. In Nederland zal je dan ook geen ander bierfestival tegenkomen van dit formaat. Zoals vele evenementen is het erg klein begonnen. Tijdens de eerste editie waren er slechts 65 bezoekers en bestond het uit zes verschillende brouwerijen. Inmiddels is het aantal brouwerijen gestegen naar negentig. Zowel Nederlandse als Belgische en Duitse bierbrüders. Helaas zal je nooit meer een editie kunnen meemaken. Het doek is namelijk gevallen van dit fenomenale evenement. Eeuwig zonde.
Een ode aan bokbier
Daarom is er nog meer reden om een ode te brengen aan het heerlijke bokbier. Als je écht een wonder in je mond wilt proeven zal je moeten gaan voor D’n Ossenbock van Muifel Brouwerij. Dit bier werd in 2018 door ‘Beste Bockbier Competitie’ verkozen tot het beste bokbier. Meer dan alleen zoetheid, want het heeft ook nog eens een subtiel bittere smaak. Pit en kracht heeft dit bier dus zeker met 7% alcohol.
De Landloper van brouwerij Maallust staat op de tweede plek. Wederom krachtig, lichtzoet en volmoutig. Tonen van karamel en gebrande mout zullen door je mond glijden. Een gewaardeerde favoriet met 6.7% alcohol. De derde plek is voor La Trappe Bockbier. Deze pittige, aangename bittere bokbier zit vol met verrassingen. Kruidige aroma’s met een subtiele zoete ondertoon. Niet voor niets is dit bier van 7% alcohol erg gewaardeerd.
Je weet wat je te doen staat, proost op het weekend!